Hàng hóa Thái Lan theo chân đại gia vào Việt Nam

Sự kiện chuỗi bán sỉ Metro Việt Nam về tay Tập đoàn Berli Jucker có thể coi là điểm nhấn cho cuộc đổ bộ, vốn đã âm ỉ từ lâu, của các nhà phân phối và hàng hóa Thái Lan.

 

Cơ hội kinh doanh tại gia đến với chị Mai (Khương Đình) khi căn nhà của chị bỗng nhiên có được vị trí mặt tiền, sau khi con đường ven sông Tô Lịch được quy hoạch lại. Giữa những cửa hàng tạp phẩm khác nhau đang mọc lên san sát quanh đó, sau nhiều tính toán, chị quyết định mở một siêu thị nhỏ bán đồ Thái Lan. "Từ những năm đầu 90, đồ nhập khẩu còn ít, nhiều gia đình Việt Nam đã chuộng đồ Thái Lan. Giờ có lẽ vẫn vậy, nhiều hàng hóa có mẫu đẹp, chất lượng tốt mà giá cũng rẻ", chị Mai nhận định.

Sống ở Hà Nội gần 30 năm nay, chị Mai còn nhớ ngày trước, để mua được những bộ nồi, bàn chải đánh răng Thái Lan, nhiều người phải tới những con phố trung tâm hoặc nhờ người nhà đi nước ngoài, nhưng nay nguồn hàng này khá sẵn. “Trước đi nhặt đồ Thái Lan rất khó, nhưng nay di chuyển thuận lợi hơn. Hà Nội cũng có nhiều đầu mối bán buôn nên việc tìm nguồn hàng rất dễ”, chị Mai chia sẻ.

Từ chỗ lác đác vài điểm trên các con phố trung tâm Hà Nội và nhiều thành phố khác, giờ đây, những cửa hàng, siêu thị mini, len lỏi trong khu dân cư, bán đồ Thái Lan như gia đình chị Mai không còn hiếm, cho thấy nhu cầu của người dân đối với các sản phẩm "Made in Thailand" vẫn lớn. Xu hướng tiêu dùng ấy cũng được các doanh nghiệp Thái Lan ghi nhận và biểu hiện rõ nhất là việc cả ba tỷ phú giàu nhất Thái Lan đều ngỏ ý mua lại hoặc đầu tư vào ngành bán lẻ tại Việt Nam thời gian qua.

Gia đình tỷ phú giàu nhất Thái Lan Chirathivat mới mở một trung tâm mua sắm tại Hà Nội.

Tập đoàn Berli Jucker (BJC) của người giàu thứ ba Thái Lan (theo số liệu của Forbes) - ông Charoen Sirivadhanabhakdi vừa công bố chi gần 880 triệu USD mua lại toàn bộ chuỗi bán lẻ Metro Cash & Carry Việt Nam. Đây được coi là vụ mua bán – sáp nhập (M&A) quy mô lớn nhất trong ngành bán lẻ Việt Nam từ trước đến nay, khi Metro đang có 19 trung tâm trên cả nước, doanh thu năm 2012 - 2013 đạt hơn 690 triệu USD.

Trước đó, BJC đã hợp tác với một hệ thống bán lẻ khác là Family Mart sau khi đối tác Nhật Bản rút hoàn toàn khỏi liên doanh này. Hệ thống sau đó đã được đổi tên thành B’mart - thương hiệu lâu đời của BJC. 

Trước thương vụ trị giá hàng trăm triệu USD của BJC, báo chí nước ngoài cũng đưa tin người giàu thứ hai Thái Lan, Chủ tịch Tập đoàn CP Group Dhanin Chearavanont ra giá 500 triệu USD để thâu tóm Metro Việt Nam song đã bị từ chối. Dù bất thành, CP Group vẫn tỏ tham vọng thâm nhập sâu hơn vào hệ thống bán lẻ, phân phối của Việt Nam.

Ngoài hai đại gia muốn mua lại hệ thống siêu thị, người giàu nhất Thái Lan theo xếp hạng của Forbes mới đây, gia đình Chirathivat - chủ hệ thống bán lẻ Central Group trong tháng 4/2014 đã mở một trung tâm mua sắm tại Hà Nội, mang tên Robins.

Ông Tos Chirativath, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Central Group đánh giá Việt Nam là thị trường bán lẻ tiềm năng lớn với 90 triệu dân, trong đó 60% ở độ tuổi lao động và có khả năng chi trả cao. “Việt Nam đã và đang trở thành thị trường mục tiêu tuyệt vời và hứa hẹn cho các nhà đầu tư trong lĩnh vực bán lẻ, trong đó có Thái Lan”, vị này cho biết.

Bên cạnh đó, luồng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam ngày một tăng lên cũng là động lực cho sự phát triển kinh tế trong nước và là đòn bẩy tiêu dùng mạnh mẽ hơn trong cộng đồng khách hàng mục tiêu của Central. Sau trung tâm đầu tiên tại Hà Nội, trao đổi với VnExpress, đại diện Robins tại Việt Nam cho biết tháng 11 này, hãng sẽ mở thêm một trung tâm thứ hai tại TP HCM.

Theo Central, việc đầu tư liên tiếp hai trung tâm mua sắm trên 10.000m2 tại Việt Nam nằm trong kế hoạch lấn sân sang các thị trường khác trong khu vực Đông Nam Á đã được tập đoàn thông qua năm ngoái. Một khoản ngân sách 15 tỷ bath (khoảng 460 triệu USD) đã được ông lớn này dự trù để mở trung tâm mua sắm tại Indonesia, Việt Nam và Malaysia.

“Chúng tôi sẽ dành khoảng 4-6 tỷ baht (120-190 triệu USD) cho mỗi siêu thị tại một số nước trong khu vực ASEAN mà chúng tôi nhìn thấy cơ hội phát triển”, bà Wallaya Chirathivat, Phó chủ tịch điều hành Central Pattana - công ty chuyên kinh doanh mặt bằng bán lẻ thuộc Central Group khẳng định.

Theo các chuyên gia, một trong những nguyên nhân khiến những nhà bán lẻ Thái Lan tập trung mở rộng thị trường trong khu vực là cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) sẽ chính thức hình thành vào năm 2015, khi đó, hàng rào thuế quan với nhiều mặt hàng sẽ được gõ bỏ.

Bà Busaba Butrat, Tham tán thương mại Sứ quán Thái Lan nhận xét, thị trường Việt Nam đang rất thu hút các các doanh nghiệp nhỏ và vừa nước này do lợi thế dân số trẻ, có khả năng chi tiêu dùng ngay. Hàng hóa Thái Lan cũng được ưa chuộng tại Việt Nam và cơ hội ngày càng rộng mở khi năm 2015, nhiều hàng hóa nhập khẩu sẽ được miễn thuế. “Một số hãng siêu thị lớn đang tìm hiểu và đánh giá thị trường Việt Nam rất hấp dẫn để đầu tư”, bà nói.

Trả lời báo chí Thái Lan hồi tháng 5/2014, ông Suthichart Chirathivat, Phó Chủ tịch Central Group cũng nhận định ngành bán lẻ nội địa Thái Lan hiện đã trưởng thành và có lợi thế hơn các nhà bán lẻ ngoại khác, việc AEC hình thành sẽ cho phép các tập đoàn lớn trong nước mở rộng thị trường. “Đây là thời điểm thích hợp để mở rộng kinh doanh bán lẻ của mình ở nước ngoài, đặc biệt là ở các nước như Việt Nam và Indonesia, cũng như châu Âu”, ông này cho hay.

Hơn nữa, kinh tế tăng trưởng chững lại khiến các ông chủ Thái Lan khao khát bành trước ra nước ngoài để thông qua mua bán – sáp nhập (M&A) nhằm mở rộng thị phần, bù đắp sự thiếu hụt từ thị trường nội địa. Theo thống kê của Dealogic, tổng giá trị các M&A trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương (ngoại trừ Nhật Bản) đạt mức kỷ lục gần 550 triệu USD trong năm 2013, tăng 17% so với năm 2012. Thái Lan là quốc gia có các thương vụ lớn nhất trong Đông Nam Á khi lần đầu tiên đạt 18,2 tỷ USD.

Sự thâm nhập của Thái Lan sẽ là cơ hội thúc đẩy tiêu dùng trong nước, tạo động lực cho phát triển kinh tế. Tuy nhiên, đây cũng là thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam. Bà Đinh Thị Mỹ Loan - Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam từng cảnh báo trong tương lai, hàng Thái Lan sẽ lấn át hàng Việt nếu như các doanh nghiệp trong nước không nhanh nhạy xây dựng hệ thống bán lẻ, phân phối, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Ông Vũ Vinh Phú - Chủ tịch Hiệp hội siêu thị Hà Nội nhận định việc tỷ phú Thái Lai mua lại Metro là điều bình thường trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, nhưng điểm quan trọng là doanh nghiệp trong nước sẽ chuẩn bị như thế nào. “Thái Lan đã có ý định thâm nhập vào Việt Nam rất lâu, từ việc thường xuyên mở các hội chợ, thúc đẩy du lịch và tổ chức các đại lý phân phối. Do đó, Việt Nam phải nhìn nhận làn song này kỹ càng”, ông Phú nói.

Vị này khuyến nghị các doanh nghiệp bán lẻ trong nước nên tăng cường hợp tác để giữ vững thị phần, tránh việc hàng hóa ngoại lấn át và cạnh tranh giá cả. “Chúng ta đang khuyến khích người Việt dùng hàng Việt, do đó phải quy định trong siêu thị, cửa hàng phải bán bao nhiêu phần trăm là hàng trong nước, bao nhiêu là hàng nước ngoài”, lãnh đạo Hiệp hội siêu thị nhấn mạnh.

Fivimart, một trong những siêu thị nội phía Bắc mới đây đã mở thêm một điểm kinh doanh tại Trường Chinh (Hà Nội) và đặt mục tiêu sẽ có 30 siêu thị trên cả nước vào năm 2020. Saigon Co.op Mart cũng đặt mục tiêu mở siêu thị tại các khu công nghiệp, khu chế xuất để phục vụ người lao động, thậm chí hợp tác với FairPrice và Mapletree (Singapore) để mở đại siêu thị, trung tâm thương mại tại TP HCM phân phối hàng hóa số lượng lớn.

Huyền Thư

Doanh nghiệp Việt giảm nhập hàng Trung Quốc, chờ đợi TPP

Nhiều cửa hàng đã chuyển sang bán đồ Việt Nam, Thái Lan, các hãng dệt may cũng xây nhà máy riêng để giảm nguyên liệu nhập từ Trung Quốc.

Sáng sớm, chuyến tàu từ biên giới Việt - Trung vẫn đều đặn dừng tại nhà ga Hà Nội để dỡ hàng. Tuy nhiên, chuyến lần này đã ít hàng hóa hơn trước đây. Số tiểu thương đứng chờ lấy hàng cũng giảm. Họ cho biết hàng Trung Quốc ngày càng kém được chuộng do căng thẳng giữa hai nước.

"Chẳng có ai muốn mua hàng Trung Quốc nữa. Tôi đã chuyển sang bán đồ Việt Nam và Thái Lan từ tháng trước rồi", Lê Thắng Lợi - chủ một cửa hàng gia dụng tại Hà Nội cho biết.

Quan hệ thương mại giữa hai nước đã xấu đi từ đầu tháng 5, khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan trên vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, gây ra làn sóng biểu tình và những cuộc bạo loạn bất hợp pháp nhắm vào nhiều nhà máy Trung Quốc.

Động thái của Trung Quốc cũng khiến Việt Nam nhận ra sự phụ thuộc thương mại của mình vào nước láng giềng. Bất kỳ gián đoạn nào giữa hai nước đều có thể gây tổn thương nặng đến Việt Nam, trong khi Trung Quốc chỉ ảnh hưởng không đáng kể.

Nhãn Việt Nam chuẩn bị được xuất sang Trung Quốc. Ảnh: Reuters

Năm ngoái, kim ngạch giữa hai nước đạt 50 tỷ USD. Tuy nhiên, Việt Nam nhập khẩu 30% hàng từ Trung Quốc, tương đương 37 tỷ USD. Trong khi số này chỉ chiếm 1% tổng xuất khẩu của Trung Quốc.

Bên cạnh đó, 40% lượng gạo và cao su xuất khẩu của Việt Nam hàng năm là sang Trung Quốc. Nước này cũng đóng góp 25% khách du lịch cho Việt Nam, nhưng tỷ lệ này gần đây đang giảm.

Một khảo sát của Grant Thornton trên 18 khách sạn tại Việt Nam cho thấy khách Trung Quốc đã hủy 15.000 ngày đặt phòng từ đầu tháng 5, tương đương 1,8 triệu USD. 13 trong 19 chuyến bay hàng ngày từ Trung Quốc đến Đà Nẵng cũng đã bị ngừng lại. Chính quyền Đà Nẵng cho biết số lượt khách Trung Quốc tới đây cũng đã giảm 85% trong tháng 5 và tháng 6 so với cùng kỳ năm ngoái.

Nguyễn Duy Thanh - hướng dẫn viên 31 tuổi cho khách Trung Quốc tại Viettravel Hà Nội đã chẳng có việc làm từ tháng 5. Anh lo ngại khách Trung Quốc sẽ không tới Việt Nam nữa. "Tôi đã bắt đầu học tiếng Anh để làm cho khách phương Tây", Thanh nói.

Các công ty Việt Nam cũng nhận thức được căng thẳng ngoại giao sẽ đe dọa quan hệ kinh tế như thế nào. Chỉ số Vn-Index ngày 8/5 đã giảm kỷ lục 6% trong một phiên.

Một số nhà kinh tế cho rằng ảnh hưởng từ căng thẳng giữa hai nước có thể khiến giảm tăng trưởng của Việt Nam thêm 1%. Năm nay, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng 5,8%.

Về lượng vốn đầu tư vào Việt Nam, Trung Quốc chỉ xếp thứ 8 trong 7 tháng đầu năm. Con số này tương đối thấp so với 2,4 tỷ USD từ Hàn Quốc hay 643 triệu USD từ Nhật Bản.

Tuy nhiên, sản xuất - lực đẩy kinh tế lớn của Việt Nam, lại phụ thuộc phần lớn vào nguyên liệu từ Trung Quốc, với 70% linh kiện điện thoại và 25% thiết bị điện phải nhập từ nước láng giềng, theo Tổng cục Hải quan .

Yếu tố có thể thay đổi tình hình hiện tại là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), được đàm phán từ năm 2009. Do Trung Quốc không nằm trong các nước tham gia đàm phán để hình thành khối thương mại đóng góp 30% kim ngạch toàn cầu.

Cơ hội tiềm năng từ TPP đã khiến nhiều công ty lớn tại Việt Nam phải đánh giá lại chiến lược. Ngành công nghiệp dệt may Việt Nam, với quy mô 18 tỷ USD năm ngoái, sẽ có lợi thế cạnh tranh lớn hơn Trung Quốc (nước xuất khẩu hàng dệt may lớn nhất sang Mỹ) một khi TPP hoàn tất.

Với các công ty dệt may Việt Nam, việc này đồng nghĩa không nhập vải từ Trung Quốc. Do các đại diện đàm phán của Mỹ đòi hỏi nguyên vật liệu phải được làm trong nước, hoặc nhập từ các nước thành viên TPP.

Nhà máy sợi Việt Đức tại Bình Dương tháng trước đã vay 100 tỷ đồng để đầu tư xây nhà máy dệt vải riêng, tránh phụ thuộc vào nhập khẩu khẩu, theo ông Nguyễn Ngọc Tâm - Phó tổng giám đốc Ngân hàng phát triển Nhà đồng bằng sông Cửu Long (MHB) cho biết.

Vinatex cũng lên kế hoạch IPO tháng 9 năm nay, với mục tiêu thu về 1 tỷ USD để mở rộng kinh doanh. Trong đó, họ sẽ mở nhiều cơ sở sản xuất nguyên vật liệu riêng.

TPP chính là vận may với các công ty Việt Nam khi đã nhận ra sự lệ thuộc vào Trung Quốc. "Các doanh nghiệp Việt Nam thường suy nghĩ rất ngắn hạn. Tôi hy vọng họ có thể rút ra bài học từ sau căng thẳng với Trung Quốc", giám đốc một công ty dệt may nước ngoài tại Việt Nam cho biết.

Hà Thu (theo Reuters)